Endüstri Mühendisliği Okumak

Selamlar herkese. Geçen yazımda Balıkesir Üniversitesi’nde nasıl rahat rahat okunur anlatmaya çalışmıştım. Bu yazımı da sevgili bölümdaşlarım, endüstri mühendisliği adayları için yazıyorum. Aslında kimseye akıl verecek konumda değilim. Yine de bölümde 4.yılım. (Artık 5 oldu :( Gönül isterdi ki 4'te kalsaydı, neyse.)
Az biraz tecrübelerimden, okuduklarımdan ve dinlediklerimden -ve en önemlisi de her önüme gelen tecrübeli insana "Sizce öğrenciyken ne yapmalıyız?" diye sorduğumdan- çıkardığım birkaç şey söyleyebilirim diye düşünüyorum. Özellikle okula henüz başlayanlarda bir fikir oluşturabilirsem ne mutlu. Tabi bu söylediklerimi yapan herkes başarılı olacak diye bir şey yok. Bunlar kesinlikle yapılması gerekenler bence. Şansınızın da büyük etkisi var bu yolda. Bunları yaptıktan sonra da kendinize yatırım yapmanız gerekiyor elbette.
Her neyse, çok uzatmadan gelelim maddelerimize;

Madde 1. İngilizce Öğrenin

İngilizce hepimizin başının belası biliyorum. Özellikle bölümün İngilizce değilse ve kendin öğrenmek zorundaysan işler daha da zorlaşıyor. Öğrenmek çok çok zor onu da biliyorum ama maalesef İngilizcen yoksa geri kalan hiçbir şeyin önemi olmuyor. (Ceo’nun yeğeniyseniz onu bilemem tabi.)

Birçok şirket artık İngilizce mülakat yapılmaya başlandı. Şöyle güzel, kurumsal bir şirkette çalışmak istiyorum diyorsan İngilizce konuşmak zorundasın.

Naçizane tavsiyem; kesinlikle İngilizce’yi son yıla bırakmayın arkadaşlar. Nasılsa son sınıfta kursa giderim diyen çok oluyor ama o İngilizce son sınıfta yetişmiyor ki zaten tek başına kursla olacak şey de değil. Ben 2 yıldır İngilizce kursuna gidiyorum. Hâlâ maalesef çatır çatır konuştuğum söylenemez. İngilizce sorulan sorular karşısında gözüne ışık tutulmuş tavşan gibi donup kalıyorum ve saklanacak yer arıyorum. (Hayatımı "Aa yes yes." diyerek idame ettirebilirim ama pek etkili olmuyor maalesef.) Zaten kurs dediğin haftada 2 gün oluyor. Geri kalan günlerde çalışmazsan da kurs bir işe yaramıyor. Hele bir de son sınıfa bırakınca,aman mezuniyetti, dersti, stajdı… Bir sürü ıvır zıvır arasında zor iş. Olmaz demiyorum ama zor yani. O yüzden bu bölümde veya özel sektörde çalışacağınız herhangi bir bölümde okuyorsanız İngilizce öğrenmek birinci hedefiniz olsun.
(Evde nasıl İngilizce öğreniriz konulu yazı şurada.)

Madde 2. Çalışacağınız Sektöre/Alana Karar Verin.

Endüstri mühendisliğinin çalışma alanı çok geniş olduğu için bence bu madde çok önemli. Her yerde çalışma şansımız var ama artık bir sürü endüstri mühendisliği mezunu var. Tercih edilecek özelliklerimiz olmalı. Bunu sağlamanın yolu da –en azından yeni mezunken tercih edilmenin yolu, öğrencilikte ne istediğine karar verebilmekte yatıyor. Tabi sadece karar vermek yetmez o yolda çalışmak da lazım.

Hangi sektörde ya da hangi departmanda çalışacağını bilirsen; ona yönelik staj yapabilirsin, program öğrenebilirsin, kitap okuyabilirsin, proje üretebilirsin, hatta ikinci dilini bu alana yönelik seçebilirsin. Diğer türlü endüstri mühendisliği derya deniz. Ne yöne gideceğini bilmeyen adama hiçbir rüzgar yardım edemez demişler. En azından çalışmak istediğin tarafı bilirsen diğer mezunlardan farklı olmak için bir şansın olur. Bunu da elbette önce kendini ölçüp tartarak, nasıl bir iş istediğini anlayarak başarabilirsin.
Özellikle bitirme projesini istediğin alana yönelik yapmak çok etkili oluyor. Yarın bir gün mülakata gidince anlatabileceğimiz 3 şey var; dersler dışında ne yaptım? , stajlarımda neler yaptım? , ve bitirme projem neydi?
Bunlar dışında part time işler bulabilirseniz ne âlâ. İstediğiniz sektöre yönelik çalışmalar her zaman dikkat çekici oluyor.

Madde 3. Excel bilin.

Çalışacağın sektör/alan ne olursa olsun, Excel’i çok iyi bilmek gerekiyor. Her yerde kullanılıyor artık. Excel’de bir sürü değişik değişik şeyler yapabiliyorsunuz. Öyle de güzel bir program. Excel Solver var mesela, kolayca yöneylem sorularını çözebiliyorsunuz. Grafik çizme, tablo oluşturma, makro yazma konularına hiç girmiyorum. Zaman geçtikçe anlaşılıyor zaten, her yerde insanın karşısına çıkıyor bu program. Bu devirde Excel bilmeyene ne yazık ki  iş yok.

Madde 4. Yöneylem araştırmasını çok iyi bilin.

Derslerin büyük çoğunluğu (bence) hiçbir işe yaramıyor. Akademik kariyer hedefin yoksa dersleri çok kasmaya gerek yok diye düşünüyorum. (Erasmus, yatay geçiş ya da çift anadal programı gibi konularda ortalama önemli. Çok da boşvermemek lâzım. Misal ben boşverdim 5. yıla uzattım, etmeyin.)  Tabi ders içinde verilen projeler ve birkaç ders hariç. İşte o birkaç dersten bir tanesi de yöneylem araştırması. Bu ders yalnızca bir ders değil arkadaşlar. Her yerde karşımıza çıkan, işimizi kolaylaştıran konular bütünü. Hem sonraki dönem derslerinde hem gerçek hayatta işe yarayacak. Her şeyi harfi harfine ezberlemeye gerek yok ama genel mantığını oturtmak çok önemli bence. O yüzden dikkatli olmak lazım.

Ek olarak bir endüstri mühendisi olarak şu kavramalar da çok lazım olacak, aklınızda bulunsun;

Optimizasyon, verimlilik, maliyet, kâr, üretim, sistem, girdi, çıktı, finans, stok, sipariş, proses…

Bu kavramları genişletebiliriz, şimdi ilk aklıma gelen bunlar. Zaten endüstri mühendisliği bu kavramlar etrafında dönüp duran bir şey :)

Madde 5. Minitab veya SPSS ve Arena programlarını bilin.

Minitab ya da SPSS, en kısa haliyle istatistikte işimize yarayan programlardır.  

Minitab ile deney tasarımı, 6 sigma vs. gibi alanlarda sıkça karşılaşacaksınız. Anket analizi, talep tahmini gibi konularda da oldukça kullanışlıdır. İnternette bol bol videoları ve ders notları mevcut.

Arena programı da bize simülasyon yapma imkanı veriyor. Simülasyon derken 3boyutlu çizimlerden animasyonlardan bahsetmiyorum. Bir sistemi modelleyebiliyoruz. Örneğin bankadaki kuyruk sistemleri ya da üretim hatları vs. Üretim hattındaki olan veya oluşabilecek darboğazları ya da sistemin bir parçasında değişiklik yaptığımızda bütün sisteme etkilerini rahatça görebiliyoruz. Yani olası durumları inceliyoruz.

İki programın da ders videoları ve notları internette bolca mevcut. Bunun yanında güzel öğreten kitaplar da var.

Şu siteler başlangıç için yararlı olabilir diye düşünüyorum;

http://endustrimuhendisligi.blogspot.com.tr/2012/12/arena-programi-ile-simulasyon.html

http://www.simulationmodel.com/gunal/eBook/ArenaLab.v.1.0.pdf

http://www.yucelaydin.com/category/arena-sim-prog/

 http://vimeo.com/user9515132/videos/page:2/sort:date 

http://spssogreniyorum.com/

Madde 6. Mesleki kitap okuyun, bol bol iş adamlarını dinleyin, mümkün oldukça endüstri mühendisleriyle muhatap olun.

Öğrenciyken mesleğin içine girme gibi bir şansı ne yazık ki hepimiz elde edemiyoruz. Anca stajlarda görüyoruz o da çok kısıtlı bir süre. Hâl böyle olunca mesleği daha yakından tanımak için farklı şeyler yapmak gerekiyor. En azından ne iş yapacağına dair bir fikri olmalı insanın. Tabi ki uzaktan bu fikri edinmek kolay değil. Bu yüzden kitap okumak ve bunun yanında bilenleri bol bol dinlemek güzel bir yöntem olabilir diye düşünüyorum.
Farklı sektörde çalışan endüstri mühendislerini de keşfedip, ne iş yaptıklarını sorgulayın.
Ben 2 yıl önce bir sürü kişiye mail yoluyla sorular sorup darlamıştım mesela, bir çoğu da dönüş yaptı. Hepsinden bir şeyler öğrendim.

Madde 6. Bir tasarım programına (Solidworks, Catia vs.) hakim olun.

Genellikle teknik kısma endüstri mühendislerini tercih etmiyor olsalar da bence bir tasarım programını bilmek gerekiyor. İlerde proje üretmek isteyebilirsin veya AR-GE kısmında çalışmak isteyebilirsin. Ya da hiçbiri olmaz da aklına bir fikir gelir. Yeni bir tasarım düşünürsün onu çizmek istersin. Ne de olsa altın bilezik…

Madde 7. Organizasyonlarda görev alın, sorumluluk üstlenin.

Her üstlenilen sorumluluk insana bir artı daha katar. Her insandan yeni bir şey öğrenirsin. Organizasyonlarda da hiçbir zaman her şey mükemmel olmaz. Hep bir acil durum, beklenmeyen olaylar olur. Ya bir program iptal olur ya son anda bir şey değişir. Kısıtlı zamanda en uygun çözümü üretmek gerekir. Bunun yanında planlı olmak, plana uymak gerekir. Organizasyonlar en basitinden acil durumlarla başa çıkmayı ve planlı olmayı öğretir. Ayrıca bir görevi başarmış olmanın ortaya emek verip bir şey koymuş olmanın mutluluğu da var tabi ki.

Bunun da en kolay yolu bir topluluğa katılıp aktif görev almak. 3 günde izleyip bitirdiğimiz etkinliklerin hazırlık sürelerini görünce eminim çok şaşıracaksınız :)

Madde 8. Psikoloji ve ekonomi ile ilgilenin.

Bizim işimiz daha çok para ve insan. Bu yüzden psikoloji de, ekonomi de bence çok önemli. Endüstri mühendislerinin fark attığı konular parayı ve insanları anlayabilmekten, yorumlayabilmekten geçiyor. Bu yüzden az da olsa psikoloji ve ekonomiyle ilgili olmak gerekiyor. Yarın bir gün yetki sahibi bir insan olduğunuzda insanlara nasıl yaklaşacağınızı bilmek gerçekten büyük önem arz edecek.

Madde 9. Mesleğinizi günlük hayatınızla ilişkilendirin.

Bunun için özel bir çabaya ihtiyaç var mı bilemiyorum. Kendi adıma okulda okuduğum zaman çoğaldıkça mesleğim hayatımda olmaya başladı. En basitinden bir kafeye oturunca arkadaşlarda “Burada çay neden bu kadar pahalı, kirası ne kadar ki? Tabi insanlar buraya çay içmeye geliyor, arz-talep meselesi…” gibi muhabbetler ediyoruz. Yani insan ister istemez düşünüyor günlük hayatında da.

Şu fotoğraf da şurada bulunsun. Başarı sizinle olsun! :)